โลกทรรศน์ | อุกฤษฏ์ ปัทมานันท์

 

จีน สอดแนม

เรื่องจริงหรืออิงนิยาย

 

Nigel Inkstu, Senior Advisor for Cyber Security and China จาก Institute of International Security Studies-IISS ทำการศึกษาพลังอำนาจไซเบอร์ (Cyber power) ของจีน

โดยเขาเห็นว่า การก่อตัวของจีนเป็นมหาอำนาจหนึ่งของโลก กำลังเปลี่ยนอาณาเขตไซเบอร์ ประเทศจีนที่มีชุมชนผู้ใช้อินเตอร์เน็ตใหญ่ที่สุดในโลก มีการเติบโตของฟุตปรินต์ทางเศรษฐกิจ (economic footprint) มีความสามารถด้านการทหารและการให้บริการด้านข่าวกรองเพิ่มขึ้น

การกุมบังเหียนสินทรัพย์เหล่านี้เกิดจากการไล่ตามอย่างอดทน จนนโยบายต่างประเทศจีนมั่นใจในการค้นหาและการได้ข้อมูล เทคโนโลยีสื่อสารของจีนสามารถปกครองและควบคุมอาณาเขตทางการเมืองและเศรษฐกิจของรัฐอื่นๆ และเคลื่อนพลต่อไปสู่อาณาเขตอำนาจของรัฐอื่น¹

พลังอำนาจไซเบอร์นี้มีผลกระทบสำคัญต่อระบบโลกคือ ได้ปรับเปลี่ยนประชาธิปไตยเสรีนิยมตะวันตก

และเมื่อจีนก้าวไปในระดับโลกแล้ว มีสัญญาณว่าเทคโนโลยีใหม่กำลังกลายเป็นเครื่องมืออันทรงพลังต่อการควบคุมทางสังคมภายในจีน และปราบปรามฝ่ายต่อต้านรัฐบาลจีนในต่างประเทศ

ผู้กำหนดนโยบายชาติตะวันตกกำลังต่อสู้กับความท้าทายนี้ ในขณะที่มีศักยภาพทางดีอยู่มาก ในเรื่องความมั่นใจของจีนกำลังลงทุนในผลประโยชน์ร่วมในระดับโลก ไม่มีอะไรประกันว่า การเติบโตและความทันสมัย (modernization) ของจีน ไม่อาจหยุดยั้งนำไปสู่การปฏิรูปการเมืองแบบประชาธิปไตย

งานศึกษาของนักวิจัยท่านนี้ศึกษาการพัฒนาการเมือง ประวัติศาสตร์และวัฒนธรรมแห่งอำนาจไซเบอร์จีนด้าน อินเตอร์เน็ต โครงสร้างข่าวกรอง และความสามารถทางการทหารและก้าวสู่การปกครองโลก รวมถึงความพยายามของจีนเพื่อได้ประโยชน์ทางเศรษฐกิจที่มากับความเชื่อมโยงโลก (Global connectivity) ได้เห็นข้อมูลที่เป็นภัยคุกคามเสถียรภาพชาติตะวันตกจนถูกกดดันให้ปรับเปลี่ยนโลกทางด้านเทคโนโลยีของตนที่กำลังถดถอยอย่างรวดเร็ว

 

การสอดแนม จารกรรม วินาศกรรม

เรื่องจริงหรืออิงนวนิยาย

รายงานวิจัยของสถาบันวิจัยนานาชาติข้างต้นชี้ให้เห็นบทบาทจีนก้าวหน้าด้านเทคโนโลยีถึงขั้นก้าวสู่การปกครองหรืออาจก้าวถึงการครอบงำ

แน่นอนจีนได้ผลประโยชน์ทางเศรษฐกิจจากเทคโนโลยีการสื่อสารล้ำยุค และจีนมีพลังอำนาจทางการเมืองจากเทคโนโลยีล้ำยุคเหล่านี้ด้วย

ในอุตสาหกรรมบันเทิง ภาพยนตร์เรื่องการสอดแนม จารกรรม ก่อวินาศกรรม ด้วยการใช้การโจมตีทางไซเบอร์สร้าง Deep Fake ในบรรดาผู้นำระดับสูงในสหราชอาณาจักร ขนาดนายกรัฐมนตรี รัฐมนตรีกระทรวงความมั่นคงยังถูกโจมตีด้วยข่าวปลอม ถูกปลอมแปลงใบหน้า ชนิดที่แนบเนียนยิ่ง ด้วยเหตุผลที่รัฐมนตรีกระทรวงความมั่นคงไม่ยอมและต่อต้านการใช้อุปกรณ์ทางเทคโนโลยีของบริษัทเทคโนโลยีชั้นแนวหน้าของจีน ในเวลาเดียวกัน มีการต่อกรชิงไหวชิงพริบจากเจ้าหน้าที่และหน่วยงานด้านความมั่นคงในสหราชอาณาจักรหลายหน่วยงานกับผู้บริหารบริษัทเทคโนโลยีของจีนในสหภาพยุโรป

แม้จะติดตามภาพยนตร์แนวสืบราชการลับของชาติตะวันตกไม่มากนัก แต่สังเกตว่าภาพยนตร์แนวนี้สร้างและเผยแพร่ออกมาอย่างกว้างขวาง

การสร้างภาพยนตร์อาจมากกว่าเหตุผลของความบันเทิงและธุรกิจภาพยนตร์ ภาพยนตร์แนวนี้แสดงความเป็นจริงในโลกจริงหรือไม่

เมื่อค้นคว้ามากขึ้น เรารับรู้ว่า เรื่องจริงคือ บริษัทหัวเว่ย (Huawei) ของจีน ตกเป็นจำเลยในโลกไซเบอร์ของชาติสมาชิกสหภาพยุโรปมาอย่างต่อเนื่อง

Jens Stoltenbug เลขาธิการองค์การสนธิสัญญาแอตแลนติกเหนือ หรือ North Atlantic Treaty Organization-NATO กล่าวหาบริษัทหัวเว่ยผู้ผลิตอุปกรณ์เครือข่ายโทรคมนาคมใหญ่ที่สุดในโลก มีความเสี่ยงด้านกิจการสายลับ²

Jens Stoltenbug ยกตัวอย่างว่า มีเหตุการณ์โจมตีทางไซเบอร์จากจีน สำหรับเขา บทบาทและอิทธิพลของบริษัทหัวเว่ยไม่ใช่แค่ผลประโยชน์ทางการค้าและผลประโยชน์ทางเศรษฐกิจเท่านั้น แต่ก็มีโอกาสเสี่ยงด้านความมั่นคงด้วย

รายงานข่าว พันธมิตรบางรายของ NATO แสดงความกังวลเรื่องบริษัทหัวเว่ยในการก่อสร้างโครงสร้างพื้นฐาน 5 G

ยังมีรายงานว่า ประธานด้านกิจการยุโรปของกองทัพสหรัฐอเมริกาเตือนหน่วยกองกำลังของ NATO ให้ยุติการสื่อสารกับเพื่อนชาวเยอรมันของพวกเขา หากทางเยอรมนียังคงร่วมมือกับบริษัทหัวเว่ยก่อสร้างโครงสร้างพื้นฐาน 5 G

หนังสือพิมพ์ Wall Street Journal รายงานว่า รัฐบาลประธานาธิบดีโดนัลด์ ทรัมป์ เคยเตือนเยอรมนีในเรื่องความร่วมมือกับบริษัทหัวเว่ยในโครงสร้างพื้นฐานโทรศัพท์มือถือ new generation

Sebastian Sprehger รายงานว่า บริษัทหัวเว่ยชนะบริษัทผู้ผลิตโทรศัพท์มือถือทั้งบริษัท Apple บริษัทสัญชาติอเมริกัน และบริษัท Samsung ของเกาหลีใต้ ตอนนี้บริษัทหัวเว่ยเป็นผู้นำระดับโลกในเทคโนโลยีเครือข่าย 5 G แต่มีบางรัฐบาลของบางประเทศห้ามบริษัทหัวเว่ยทำการขายเครือข่ายโทรคมนาคม ด้วยความกลัวด้านความมั่นคง

ตอนนี้สหรัฐเมริกาล็อบบี้พันธมิตรสหภาพยุโรปและชาติอื่นๆ ให้หลบเลี่ยงการลงทุนมูลค่าหลายพันล้านดอลลาร์สหรัฐในการอัพเกรดเครือข่ายโทรศัพท์มือถือ new generation

 

สายลับ

กับอุตสาหกรรมการป้องกันประเทศ

แน่นอน โครงสร้างพื้นฐานเทคโนโลยีไซเบอร์เป็นฐานสำคัญอำนวยการสอดแนม จารกรรม ก่อวินาศกรรม โดยสายลับฝังตัวในชิพ (Chip) บางตัวในคอมพิวเตอร์เมนเฟรมหน่วยงานเป้าหมายก็ได้

อุปกรณ์เซมิคอนดักเตอร์ ไมโครชิพ เป็นต้น เป็นอุปกรณ์สำคัญใช้งานจารกรรม น่าสนใจจีนเป็นผู้ลงทุนหลักในอุตสาหกรรมป้องกันประเทศของสหรัฐอเมริกา³

อย่างไรก็ตาม ปี 2019 Federal Communication Commission-FCC สหรัฐอเมริกามีมติไม่เป็นเอกฉันท์ห้ามหน่วยงานความมั่นคงสหรัฐอเมริกา ใช้อุปกรณ์และรับบริการจากบริษัทหัวเว่ยและบริษัท ZTE เพื่อปกป้องฐานทัพอเมริกันในชนบทจากการจารกรรม

คำสั่งห้ามนี้ครอบคลุมช่วงการก้าวสู่เทคโนโลยี 5 G ของสหรัฐอเมริกา ในขณะที่กิจการของบริษัทหัวเว่ยและบริษัท ZTE แพร่กระจายทั่วสหรัฐอเมริกา⁴ ในเวลาเดียวกัน

ข้อมูลสรุปว่าแม้อุตสาหกรรมโทรคมนาคมของจีนยังไม่สามารถนำได้ในระดับนานาชาติ แต่อุตสาหกรรมโทรคมนาคมจีนกลับส่งออกมากที่สุดในตลาดสหรัฐอเมริกา ด้วยเหตุสินค้าจีนมีราคาถูก⁵

ที่น่าสนใจ อุปกรณ์ด้านการสื่อสารหลายชนิดจากบริษัทจีนถูกกล่าวหาว่าเป็นผลิตภัณฑ์บริษัทของกองทัพจีน

มีการกล่าวหากับ 17 บริษัทจีนเป็นบริษัทของกองทัพจีน บริษัทเหล่านี้เป็นผู้ผลิตอุปกรณ์ sensing ที่ใช้ในรถบรรทุก รถยนต์ส่วนตัว รถขับเคลื่อนอัตโนมัติ หุ่นยนต์และแอพพ์อื่นๆ อีกมาก⁶

ในปัจจุบันมีกฎหมายหลายฉบับห้ามหน่วยงานความมั่นคงสหรัฐอเมริกาการจัดซื้อและรับบริการเทคโนโลยีบริษัทจีน เช่น The National Defense Authorization Act ประกาศใช้ปี 2023 ห้ามบริษัทด้านความมั่นคงและผู้ก่อสร้างระบบความมั่นคงในมลรัฐใช้เซมิคอนดักเตอร์ในระบบความมั่นคงแห่งชาติ

ด้วยเห็นว่าเซมิคอนดักเตอร์สามารถสอนแนม ก่อวินาศกรรมได้ หรือชิพของจีนสามารถให้จีนเข้าถึงเทคโนโลยี ระบบต่างๆ และแยกแยะข้อมูลสำคัญของความมั่นคงแห่งชาติได้

 

สรุป

ย้อนไปดูภาพยนตร์เรื่องสอดแนม สายลับและวินาศกรรมในสหราชอาณาจักร

หนังเขาเริ่มต้นที่ประเทศนี้มีกล้องวงจรปิดทั่วประเทศและทั่วทุกหนแห่ง

ตัวละครหนึ่งพูดกับตัวละครเอกที่เป็นตำรวจนักสืบว่า ประเทศนี้มีกล้องวงจรปิดทุกแห่ง ยกเว้นในห้องน้ำและห้องพิจารณาคดีของศาล

กล้องวงจรปิดเป็นตัวละครเอกแท้จริงในหนังเรื่องนี้ แล้วบอกแก่เราว่า งานสอดแนม กิจการสายลับและวินาศกรรมเป็นเรื่องจริง บริษัทจีนเป็นเพียงเรื่องสมมุติเท่านั้น

สำหรับผม นี่คือเรื่องจริงครับ

 

¹Nigel Inkstu, China Cyber Power ( London : Routledge, 2016)

²Martin Bank, “NATO weighing Huawei spying risks to member countries”, Defense News, 15 March 2019

³Bryant Harris, “How Biden’s microchip ban is curbing China’s AI weapons efforts” Defense News, 12 January 2023 : 4.

⁴Andrew Eversden, “FEDs have a serious 5 G problem, official warn” C4isrnet, 1 November 2019

⁵Ibid., Bryant Harris, op.cit., 3.

⁶Elaine Kurtenbach, “Chinese tech company threaten to sue US over claim of military link” AP, 9 February 2024.

 

สะดวก ฉับไว คุ้มค่า สมัครสมาชิกนิตยสารมติชนสุดสัปดาห์ได้ที่นี่https://t.co/KYFMEpsHWj

— MatichonWeekly มติชนสุดสัปดาห์ (@matichonweekly) July 27, 2022